Hoe komt de praktijkgids tot stand, door NVRA-lid R.W.J. van der Heiden
Per jaar zijn er in Nederland zo’n anderhalf miljoen rechtszaken. Daarvan wordt ongeveer 5 tot 10% van alle relevante vonnissen, arresten en beschikkingen gepubliceerd in het uitsprakenregister van Rechtspraak.nl. Zaken die het publiceren niet waard zijn – zoals de meeste verstekvonnissen – of zaken zonder einduitspraak worden niet meegeteld.
De Praktijkgids richt zich voornamelijk op zaken die spelen in eerste aanleg, dus bij het gerecht waar de procedure is begonnen. Er worden ongeveer 390 uitspraken per jaar opgenomen in De Praktijkgids. Het gaat dan om zaken die voor de ontwikkeling van het burgerlijke recht belangrijk kunnen zijn, of nuttig voor de praktijk van een rechtskundig adviseur. Er is zo af en toe ook ruimte voor uitspraken die maatschappelijke tendensen weergeven of gewoon grappig of boeiend zijn om te lezen.
Slechts een klein gedeelte van alle rechtszaken wordt dus door de Rechtspraak gepubliceerd. En een nog kleiner gedeelte ervan komt in aanmerking voor plaatsing in De Praktijkgids. Daarnaast krijgt de redactie ook vonnissen toegezonden door lezers en overige belanghebbenden, en een enkele keer door de rechter zelf.
Aangezien zo’n 90-95 % van alle relevante zaken niet openbaar worden gemaakt, hoewel ze toch belangwekkende aspecten kunnen hebben, blijft de redactie de lezers aansporen om interessante uitspraken uit hun rechtspraktijk toe te zenden. De uitspraken kunnen worden geanonimiseerd.
De redactie van De Praktijkgids bestaat uit 3 leden en 1 redactiemedewerker. Eén van de leden is ook eindredacteur. Ieder persoon is verantwoordelijk voor een bepaald rechtsgebied, zoals arbeidsrecht, huurrecht, consumentenrecht, personen en familierecht, vermogensrecht en bestuursstrafrecht. De eindredacteur speurt wekelijks naar interessante uitspraken uit voornamelijk Rechtspraak.nl en stuurt deze door naar de overige redactieleden. Er is een voorselectie gemaakt, maar daarvan kan worden afgeweken. Het is voor de redactie soms wat frustrerend om een keuze te maken, want het nadeel van een publicatie is namelijk dat een andere relevante zaak niet kan worden gepubliceerd. Waar gehakt wordt, vallen spaanders en je moet een keuze maken binnen het format van het tijdschrift. Uitingen van de Hoge Raad en zaken die zeer actueel zijn genieten voorrang.
Sommige rechtsgebieden zijn ook interessant, zoals bijvoorbeeld het cao-recht, maar minder geschikt voor plaatsing in De Praktijkgids, omdat een gemiddelde rechtskundig adviseur zich niet bezighoudt met de finesses van de totstandkoming van een cao.
Is de selectie eenmaal voltooid, dan volgen de bewerkingen.
Velen denken dat de bewerking hetzelfde is als een samenvatting, maar dat is het niet. Een samenvatting is een verkorte versie van het origineel. De bewerking dient om de uitspraak geschikt te maken voor publicatie en de relevante aspecten uit de uitspraak naar voren te brengen. In de cursief afgedrukte samenvatting boven de uitspraak wordt de essentie van de uitspraak weergegeven. In sommige uitspraken worden meerdere rechtsvragen gesteld en vervolgens beantwoord. Het kan ook zijn dat de bewerking zich dan op een enkele rechtsvraag richt en de overige rechtsvragen en onderwerpen niet benoemt. Standaard abc-uitspraken komen meestal niet voor plaatsing in aanmerking, tenzij deze er op een of andere manier uitspringen. Herhaling is dan de meester van het leren.
De bewerkingen worden na het opstellen door de desbetreffende redacteur terzijde gelegd en een dag later pas nagekeken en gecorrigeerd. Het is alom bekend dat men soms over de eigen schrijf- en tikfouten heen leest als meteen wordt nagekeken. Alle redactieleden houden zich bezig met hun eigen rechtsgebieden en sturen hun uiteindelijke kopij voor de deadline day naar de eindredacteur.
Na het inleveren worden de bewerkingen nogmaals door de eindredacteur gecheckt. Als alle puntjes op de ‘i’ zijn gezet, wordt de kopij naar de uitgever verzonden. Dit gebeurt om de week. Er is dus weinig tijd voor vakantie, want het is te zonde om een relevante uitspraak te lang te laten liggen. Elke lezer dient zo snel als mogelijk te worden geïnformeerd. Dat is de kracht van De Praktijkgids: altijd recente uitspraken en geen uitspraken die ouder dan een jaar zijn.